15-12-2014
Marina heeft koekjes gebakken omdat ik op bezoek kom. We zitten naast elkaar op de bank en buigen ons over Google Maps. De reis gaat naar Tsjetjenie, Gorki. Ze wijst aan waar ze woonde in het huis met haar schoonouders, waar ze woonde met haar man en vier kinderen, waar ze de rivier over ging om naar het ziekenhuis te gaan waar ze werkte als verpleegkundige. De oorlog maakt de stad kapot en maakt haar leven kapot. Haar man en zij hebben al drie jaar geen salaris uitbetaald gekregen. Als ze vertrekken verliezen ze de rechten op de gewerkte, niet uitbetaalde jaren. Ze wonen in een mooi appartement, dat na een aantal aanslagen niet meer te handhaven is, niet meer te beschermen is tegen inbrekers en andere oorlogsgekken. Ze stelen alles wat los en vast zit en poepen in de kamer. Marina besluit te vertrekken met haar vier kinderen. Niet zeker wetend wat enger is; blijven of weg gaan.
Na drie jaar ruilhandel op de markt van Gorki is een Nederlandse supermarkt een wonder. De vraag is hoe je winkelt in een supermarkt, hoe je een winkelkarretje kunt gebruiken en hoe je weet wat je moet betalen. De Russische minachting voor de Engelse taal zorgde voor een lesrooster met Russisch als enige taal. Goed kijken, met iemand meelopen die boodschappen gaat doen en bij de kassa meelezen op het scherm met de aanslagen van de cassiere.
De kinderen doen het goed, ze hebben gestudeerd, zijn aan het werk, de jongste is nu 17 en zit in het laatste jaar van het twee-talig VWO. Marina skypt met haar 2 kleinkinderen in Londen.
Marina heeft artrose. Haar zware bestaan is haar niet in de koude kleren gaan zitten.
We zitten op de bank. Rechts van ons staat een grote kast met een prachtig Tsjechisch servies. Iedereen kan altijd blijven eten. Als we lachen schatert de parkiet in de keuken mee.